Ως πότε παλικάρια να ζούμε στα στενά,
μονάχοι, σαν λιοντάρια, στες ράχες στα βουνά;
σπηλιές να κατοικούμεν, να βλέπωμεν κλαδιά,
να φεύγωμ` απ` τον κόσμον, για την πικρή σκλαβιά;
να χάνωμεν αδέρφια, Πατρίδα και γονείς,
τους φίλους, τα παιδιά μας κι όλους τους συγγενείς;

Κάλλιο `ναι μιας ώρας ελεύθερη ζωή,
παρά σαράντα χρόνια σκλαβιά και φυλακή!

............................................................................................

Ο Θούριος ύμνος που έγραψε ο Ρήγας Φεραίος, έγινε το τραγούδι ενός ολόκληρου σκλαβωμένου λαού και ο σπόρος της λευτεριάς που έριξε, γρήγορα βλάστησε και έφτασε στην κορύφωσή του με τον αγώνα του `21.

Ο Ρήγας Φεραίος δεν υπήρξε μοναχά ο Πρωτομάρτυρας, ο οραματιστής, ο κήρυκας του ξεσηκωμού, ο πολιτικός νους, ο κατηχητής του γένους, αλλά και ο πνευματικός άνθρωπος, υπήρξε ο πρόδρομος και πρωτεργάτης του Νεοελληνικού Διαφωτισμού.

Γεννήθηκε το 1757 στο Βελεστίνο της Μαγνησίας. Ο ίδιος προτιμούσε να χρησιμοποιεί ως επώνυμο αυτό της γενέτειράς του, ενώ οι Έλληνες διανοούμενοι που ζούσαν στην εξορία τον αποκαλούσαν Φεραίο, επειδή στην αρχαιότητα η πόλη του ονομαζόταν Φεραί.

Ο νεαρός Ρήγας εγκατέλειψε το Βελεστίνο πολύ νωρίς, αφού πρώτα πήρε την βασική του μόρφωση. Το 1785 πήγε στην Κωνσταντινούπολη, όπου συνέχισε τις σπουδές του κι εντάχθηκε στο περιβάλλον των Φαναριωτών.

Στα χρόνια που ακολούθησαν διακρίθηκε ως λόγιος και συγγραφέας. Το 1790 και το 1796 ταξίδεψε στη Βιέννη για να τυπώσει βιβλία του, το «Σχολείο των ντελικάτων εραστών», το «Φυσικής Απάνθισμα», ο «Ηθικός Τρίποδας» και ο «Ανάχαρσις».

Ως κορυφαίο έργο του, πάντως, θεωρείται η «Νέα Πολιτική Διοίκησις των κατοίκων της Ρούμελης, της Μικράς Ασίας, των Μεσογείων Νήσων και της Βλαχομπογδανίας» που περιείχε:

• τον Θούριο
• μια επαναστατική προκήρυξη
• τη διακήρυξη των δικαιωμάτων του ανθρώπου σύμφωνα με τα πρότυπα των Γάλλων Διαφωτιστών
• το Σύνταγμα του Ρήγα

Το πολιτικό όραμα του Ρήγα ήταν η δημιουργία μιας πολυεθνικής βαλκανικής επικράτειας, που θα ήταν απαλλαγμένη από την  οθωμανική πολιτική και στην οποία οι Έλληνες θα είχαν κυρίαρχη θέση. Για την πραγματοποίηση αυτού του στόχου του, προσπάθησε να εξεγείρει όλους τους υπόδουλους στους Οθωμανούς λαούς της Βαλκανικής.

Επεδίωξε, μάλιστα, να συναντήσει τον Μεγάλο Ναπολέοντα για να ζητήσει τη βοήθειά του. Συνελήφθη, όμως, στις 8 Δεκεμβρίου του 1797 από τους Αυστριακούς στην Τεργέστη και παραδόθηκε στους Τούρκους.

Σαν σήμερα, στις 24 Ιούνη του 1798 δολοφονείται στις φυλακές Βελιγραδίου, διά στραγγαλισμού, ύστερα από 40 ημέρες βασανιστηρίων ο μεγάλος αυτός πρωτεργάτης της ελληνικής εθνεγερσίας ο Ρήγας Βελεστινλής-Φεραίος και επτά συνεργάτες του.

Ο Ρήγας πεθαίνοντας είπε :
« Λύσσαξε Τούρκε!
Δεν εξαλείφεις μ' ημάς και το σπόρο της Ελευθερίας.
Οι εκδικηταί μας γλήγορα θ' αναβλαστήσωσι! »