1963  Ώρα 1.22 πρωινή.

Ο Γρηγόρης Λαμπράκης, ηγετική μορφή του κινήματος της Ειρήνης (αντιπρόεδρος της ΕΕΔΥΕ και ιδρυτικό μέλος της Ελληνικής Επιτροπής για τη Βαλκανική Συνεννόηση), παλιός βαλκανιονίκης, υφηγητής της Ιατρικής Σχολής στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας και συνεργαζόμενος βουλευτής με την ΕΔΑ,  μετά από πέντε μέρες άνισου αγώνα στην εντατική, χάνει τη μάχη για τη ζωή.

Είχε δεχθεί δολοφονική επίθεση μετά το τέλος συγκέντρωσης για την Ειρήνη στη Θεσσαλονίκη.

Το βράδυ της 22ας Μαΐου 1963 ο Λαμπράκης μιλούσε  σε εκδήλωση που διοργάνωσε στη Θεσσαλονίκη η «Επιτροπή για τη Διεθνή Ύφεση και Ειρήνη». Πριν ακόμα αρχίσει η εκδήλωση, πλήθος παρακρατικών και αστυνομικών με πολιτικά είχαν καταλάβει τα γειτονικά πεζοδρόμια, κραυγάζοντας συνθήματα και προπηλακίζοντας όσους προσέρχονταν στην αίθουσα.

Με την ολοκλήρωση της εκδήλωσης, ο Λαμπράκης εγκαταλείπει την αίθουσα μαζί με μόνο δύο συντρόφους του, καθώς η αστυνομία απέκλεισε το κοινό της εκδήλωσης στο εσωτερικό της αίθουσας, απαγορεύοντας την έξοδο.

Ακριβώς εκείνη τη στιγμή, στη διασταύρωση των οδών Ερμού και Ελ. Βενιζέλου, ένα τρίκυκλο εμφανίζεται από το πουθενά και πλησιάζει το Λαμπράκη με ιλιγγιώδη ταχύτητα.

Σε αυτό επέβαιναν ο Σπύρος Γκοτζαμάνης  που οδηγούσε το τρίκυκλο και ο Μανώλης Εμμανουηλίδης  που χτυπάει  με λοστό στο κεφάλι τον Λαμπράκη. 

Και οι δύο ήταν άνθρωποι του υποκόσμου, μέλη της αντικομμουνιστικής οργάνωσης Καρφίτσα, την οποία καθοδηγούσε η χωροφυλακή και η Ασφάλεια Θεσσαλονίκης.

Ο Λαμπράκης μεταφέρεται  στο νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ σε κωματώδη κατάσταση. Πεθαίνει τα ξημερώματα της 27ης Μάη του 1963.

Την επομένη ένα πλήθος 500.000 ανθρώπων συγκεντρώθηκε στο Α' Νεκροταφείο για το «Ύστατο Χαίρε». Γρήγορα, η συγκέντρωση μετατράπηκε σε διαδήλωση καταδίκης της δεξιάς κυβέρνησης του Κωνσταντίνου Καραμανλή και του Παλατιού.

Η κατακραυγή για τη δολοφονία Λαμπράκη και τις αποκαλύψεις για την άμεση εμπλοκή της αστυνομίας, ήταν τόσο μεγάλη που οδήγησε σε παραίτηση της κυβέρνησης Καραμανλή μέσα σε λιγότερο από τρεις βδομάδες από το έγκλημα (11 Ιουνίου 1963).

Σχηματίστηκε άμεσα νέα κυβέρνηση της ΕΡΕ υπό τον Παναγιώτη Πιπινέλη, μετέπειτα υπουργό εξωτερικών της χούντας.

Το Σεπτέμβριο ο ανακριτής Χρήστος Σαρτζετάκης σε συμφωνία με τον εισαγγελέα Δελαπόρτα διέταξε την προφυλάκιση των ανώτατων αξιωματικών της χωροφυλακής, διαλύοντας κάθε αμφιβολία στην κοινή γνώμη για την εμπλοκή κράτους και παρακρατικών στη δολοφονία Λαμπράκη. Το Νοέμβριο διεξήχθησαν εθνικές εκλογές τις οποίες κέρδισε η Ένωση Κέντρου. Την ίδια χρονιά ιδρύθηκε η «Νεολαία Λαμπράκη», της οποίας πρώτος πρόεδρος εκλέχτηκε ο Μίκης Θεοδωράκης.

Ο Γρηγόρης Λαμπράκης παραμένει και σήμερα ως ένα φωτερό σύμβολο της ειρήνης, της δημοκρατίας, της κοινωνικής δικαιοσύνης.